Wagons overzicht
Wagons zijn de ladingdragers binnen het railgoederenvervoer. Voor vrijwel iedere soort goederen is er een geschikt wagontype beschikbaar. Vaak kunnen de wagons door de railgoederenvervoerders worden geleverd als onderdeel van een transportdienst of overeenkomst, maar het kan ook zo zijn dat de klant zijn eigen wagons gebruikt of least.
Naast de wagons van de railgoederenvervoerders zijn er wagons in eigendom van private partijen, de zogeheten P-wagons (Private Freight Wagons). Dit zijn vaak speciale wagons die in nauwe relatie met de klant van het spoor en de spoorwegonderneming worden ontwikkeld.
WELK TYPE WAGONS ZIJN ER?
Op deze pagina wordt een selectie getoond van de belangrijkste wagontypes en hun eigenschappen. Wagontypes hebben altijd een afkorting met een specifieke betekenis. De eerste letter (hoofdletter) duidt op het type wagon en de kleine letters zeggen iets over de eigenschappen, zoals lengte, maximale aslast, aantal assen en maximaal toegelaten snelheid.
OPEN WAGON (E-TYPE)
De E-wagons zijn wagons met een stalen bak en een platte (stalen) bodem en zonder dak Ze worden gebruikt voor het vervoer van goederen in bulk of volumineuze goederen zoals afvalhout, schroot, kolen en suikerbieten, die niet hoeven te worden beschermd tegen slechte weersomstandigheden.
Karakteristiek van bijvoorbeeld een Eanos, de vier-assige open wagon is:
- Laadcapaciteit: 82,5 m3
- Maximaal laadgewicht: 66 ton
STORTWAGON (F-TYPE)
Wagons van het F-type worden gebruikt voor bulklading die gelost worden door het handmatig of automatisch openzetten van kleppen. Het zijn zelflossers, d.w.z. de lading wordt gelost op basis van zwaartekracht. Een bekend voorbeeld is de Falns, een bulkwagon die in Nederland vooral wordt gebruikt voor het vervoer van kolen en ertsen. Het is een open stortwagon en de goederen hoeven niet tegen slechte weersomstandigheden te worden beschermd.
Karakteristiek van evenals , de vier-assige stortwagon:
- Laadcapaciteit: 85 m3
- Maximaal laadgewicht: 65 ton
CONTAINERDRAAGWAGON (L-TYPE EN S-TYPE)
Deze wagon is speciaal gemaakt voor het vervoer van containers en wissellaadbakken van verschillende afmetingen. L-typen zijn twee-assers en S-typen zijn vierassers.
Karakteristiek van de Sgns , de vier-assige containerdraagwagon:
- Maximaal laadgewicht: 70 ton
- Aantal laadeenheden: 3 TEU
PLATTE WAGON (K-TYPE (2-asser), R-TYPE EN S-TYPE (4-assers))
De platte wagon wordt veel gebruikt voor het vervoer van metaalproducten (buizen, staalrollen), bosbouwproducten, machines, tractoren enz. De zijkanten kunnen worden neergeklapt waardoor laden en lossen eenvoudig is. De R-typen hebben draaistellen en zijn extra lang. Specifieke S-typen vervoeren afhankelijk van de uitrusting bijvoorbeeld, bomen of rollen plaatstaal. Deze platte wagons kunnen zijn uitgerust met een huifzeil tegen weersinvloeden voor het vervoer van papierrollen, staalrollen, compacte gepalettiseerde eenheden, huishoudtoestellen en nog veel meer.
Karakteristiek van de Kbs , de twee-assige platte wagon:
- Laadvloer: 34,6 m2
- Laadruimte: 15,6 m3
- Maximaal laadgewicht: 27 ton
GESLOTEN WAGON MET SCHUIFWANDEN (H-TYPE)
Uitermate geschikt voor het vervoer van gepalletiseerde ladingen die tegen slechte weersomstandighedenbeschermd moeten worden. De wagon heeft 4 grote aluminium schuifdeuren (2 aan elke zijde). Elke deur maakt een helft van de wagonlengte toegankelijk. Hierdoor is het laden en lossen van de zijkant met bijvoorbeeld heftrucks erg makkelijk. Deze veelgebruikte wagon wordt onder meer toegepast voor het vervoer van grote papierrollen, ijskasten en auto-onderdelen.
Karakteristiek van de Habbills, een vier-assige schuifwandwagon met intern verschuifbare scheidingswanden:
- Laadvloer: 62,5 m2
- Laadruimte: 165,6 m3
- Maximaal laadgewicht: 58 ton
GESLOTEN STORTWAGON (T-TYPE)
Kenmerkend voor de T-wagon is het opengaand dak of roldak. T-wagons zijn doorgaans ingericht voor het vervoer van gestorte bulk om makkelijk van boven te kunnen laden. Ze kunnen zijn uitgevoerd zowel als onderlosser als met een vaste vloer. Het gaat over het algemeen om goederen die goed afgesloten moeten worden vervoerd zoals staalplaten, kalk, cement, en meststoffen, maar ook landbouwproducten zoals granen en cacao- of koffiebonen.
Karakteristiek van Talns , de vier-assige gesloten stortwagon:
- Laadcapaciteit: 77,5 m3
- Maximaal laadgewicht: 55 ton
GRAANWAGON (U-TYPE)
Voor het vervoer van o.a. granen wordt gebruik gemaakt van stortwagons die speciaal voor dit type lading is ontwikkeld. Dit soort wagons kunnen ook onder het T-type vallen.
Karakteristiek van de vier-assige Uagpps:
- Laadcapaciteit: 123 m3
- Maximaal laadgewicht: 66 ton
KETELWAGON (Z-TYPE)
Een ketelwagen of tankwagon is een goederenwagon die geschikt is voor het vervoer van vloeibare producten al dan niet onder druk. Ketelwagens worden gewoonlijk gebruikt voor het vervoer van aardolie en aardolieproducten. Daarnaast worden ook chemicaliën en gassen (LPG, propaan, chloor) met ketelwagens vervoerd.
Karakteristiek van de Zagks, de vier-assige
- LPG-ketelwagen:
- Laadcapaciteit: 116 m3
- Maximaal laadgewicht: 59 ton
De baanvakken in een land wat D-geschikt is zijn onderverdeeld in letters en cijfers D2 en D4. De cijfers duiden het maximale ton/metergewicht aan. Dit is de eenheid die aangeeft hoeveel ton per meter spoor is toegestaan. Voor categorie D2 geldt een maximum ton/metergewicht van 6,4 t/m gerekend over de lengte van de buffers en voor D4 is dit 8,0 t/m. Een wagon die bijvoorbeeld een maximaal totaalgewicht van 90 ton kan hebben en een lengte heeft van 14 meter over de buffers, komt uit op 6,4 ton/metergewicht (gewicht gedeeld door lengte).
Voortuigmassa in lengte=P
| A | B | C | D | ||
|---|---|---|---|---|---|
| 16t | 18t | 20t | 22,5t | ||
| 1 | 5,0t/m | A | B1 | ||
| 2 | 6,4t/m | B2 | C2 | D2 | |
| 3 | 7,2t/m | C3 | D3 | ||
| 4 | 8,0t/m | C4 | D4 |
De foto hieronderz toont het beladingsraster van een Ketelwagon die op een D- baanvak een maximum van 64,9 ton mag worden beladen. De S geeft aan hoeveel de wagon mag laden bij 100 km/h (meest gebruikelijk), en als de wagon leeg is mag de wagon 120 km/h rijden. Of een bepaald vervoer per spoor is toegestaan, wordt bepaald door de wagon en het baanvak. Het baanvak met de laagste letter-codering op een bepaald traject is maatgevend voor het gehele traject.
De inzet van spoorwegmaterieel wordt dus bepaald door drie factoren: het maximale gewicht dat de wagon kan hebben, de maximale aslast die op een baanvak geldt en de minimale snelheid die op een baanvak geldt. Op bepaalde baanvakken gelden snelheidsbeperkingen in verband met kunstwerken (viaducten), beperkingen van de bovenbouw of de stabiliteit van de ondergrond. Als een baanvak het gewenste gewicht of ton/meter-gewicht niet toelaat, dan moet hiervoor een verzoek tot buitengewoon vervoer worden aangevraagd bij ProRail.
