“De titel Railperson of the Year kwam voor mij als verrassing,” vertelt Marieke Koekkoek, voormalig Tweede Kamerlid voor Volt. “Maar het is een eer. Ik heb tijdens mijn periode in de Kamer ontdekt dat de spoorsector een wereld is waarin mensen met enorme toewijding werken. Als Kamerlid heb ik een bijdrage kunnen leveren om het Europese spoorvervoer beter op de kaart te krijgen. Ik vond het een mooie en belangrijke taak om de brug te slaan tussen de spoorsector en de politiek.”

Europese spoorvisie ontbreekt

Koekkoek trad in 2021 namens Volt toe tot de Tweede Kamer. Omdat Volt een Europese partij is, lag het voor de hand dat zij zich zou verdiepen in grensoverschrijdende samenwerking. Een van de ambities van de partij is om het Europese spoorverkeer goed werkend te krijgen. “Het spoor is een complex en technisch domein en een overkoepelende en integrale Europese spoorvisie ontbreekt. Daardoor blijven knelpunten bestaan, van slechte aansluiting tussen landen tot ongelijke prioriteit tussen passagierstreinen en goederenvervoer. Iedereen is het erover eens dat de toekomst van goederenvervoer op het spoor ligt omdat het duurzamer en veiliger is, maar toch stagneert de ontwikkeling van een goed functionerend Europees spoornetwerk”, aldus Koekkoek.

Initiatiefnota

Het idee om daarin verandering te brengen, mondde uit in de initiatiefnota ‘Alle seinen op groen’, waarin staat welke stappen gezet moeten worden om het Europese treinnetwerk succesvol te maken. Een initiatiefnota is een officieel voorstel van een Tweede Kamerlid waarin een visie, probleem en mogelijke oplossingen voor een bepaald onderwerp worden uitgewerkt. “Het schrijven van zo’n nota dwingt je om het hele systeem echt te begrijpen: passagiers, goederen, infrastructuur, regelgeving en  samenwerking. We hebben hier bijna een jaar aan gewerkt. We voerden gesprekken, maakten analyses en schreven dit uit tot een toegankelijk document. In 2023 werd de nota ingediend”, vertelt Koekkoek. Hoewel kort daarna het kabinet viel, ging het debat over het Europese spoor toch door. “We hebben een dag in de Kamer uitgetrokken om over internationale treinverbindingen en goederenvervoer te praten. Daaruit zijn moties aangenomen, bijvoorbeeld over het gelijkwaardiger behandelen van goederenvervoer, dat vaak achteraan moet aansluiten als passagierstreinen ruimte nodig hebben. Daar gaat het kabinet nu echt mee aan de slag.”

Ondernemerskracht

Wat Koekkoek het meest opviel tijdens haar verkenning van het Europese spoor is de ondernemerskracht van de spoorwerkers. “Vaak kijken mensen naar de laag boven hen wanneer er een uitdaging zich voordoet: ‘los dit maar voor ons op’. Bij het spoor zie je het tegenovergestelde. Mensen zijn gewend dat systemen niet perfect zijn. Dus zoeken ze elkaar op. Zelfs concurrenten werken samen omdat ze gedeelde belangen hebben. Iedereen zoekt naar oplossingen om het spoor zo goed mogelijk te laten functioneren.” Nu is dan ook het moment om door te pakken, vindt het voormalig Tweede Kamerlid. “De Europese Commissie heeft een plan gelanceerd om het Europese spoor op een hoger plan te tillen als instrument om klimaatdoelstellingen te halen en de veiligheid van vervoer te verbeteren. Het is belangrijk om daarbij als lidstaat aan te haken en in te zetten op deze langetermijndoelstellingen. Natuurlijk moet de prijs van treinkaartjes omlaag, maar verlies daarbij het goederenvervoer niet uit het oog. Dat brede plaatje moet vanuit de politiek bewaakt worden en ik ben trots dat ik daaraan heb kunnen bijdragen.”